نگاهی به حجاب وعفاف بانوان اهل بیت در حادثه کربلا
باسمه تعالی
نگاهی به حجاب و عفاف بانوان اهل بیت (ع) در حادثه کربلا
حفظ حجاب و عفاف بانوان اهل بیت (ع) در جریان حادثه عاشورا و همچنین مسیری که اسرای اهل بیت (ع) طی کردند یکی از نکات بسیار مهم و ارزشمندی است که میتوان آن را از چند بعد مورد توجه قرار داد.
«در جریان قیام عاشورا و مسیری که اسرای کربلا طی کردند نکات بسیار مهمی وجود دارد که گاهی کمتر به آنها پرداخته میشود» در این مساله یکی عملکرد امام حسین (ع) در حفظ حریم بانوان حرم از بدو ورود به صحرای کربلاست که اقدامات ویژهای در این زمینه انجام دادند. انتخاب محل قرار گرفتن خیمههای اهل بیت (ع) در صحرای کربلا نشان دهنده اهمیت این مساله است.
«امام حسین (ع) در صحرای کربلا خیمههای اهل بیت (ع) و حرم را در میان خندقی هلالیشکل قرار دادند» عصر روز تاسوعا وقتی قرار شد با تدبیری که امام اندیشیدند جنگ به فردا موکول شود امام دستور دادند چوبها و نیهایی که در آن منطقه وجود داشته درون این خندقها بریزند و روز عاشورا فرمودند که آن چوبها را آتش بزنند تا مبادا دشمن از پشت سر به حریم اهل بیت (ع) جسارتی روا کند. کار دیگری که امام حسین (ع) در شب عاشورا انجام دادند این بود که خیمهها را به هم نزدیک کردند و دستور دادند آنها را در طنابهایی تو در تو قرار دهند تا اینکه اگر دشمن بتواند از این خندق عبور کند، نتواند از بین این طنابها بگذرد.
«مساله حفظ حریم اهل بیت (ع) و زنان و کودکان آنقدر برای امام مهم بود که در حین نبرد خیلی از خیمهها فاصله نمیگرفت» تصریح کرد: آن حضرت در روز عاشورا و در حین نبرد اندکی از خیمهها فاصله میگرفتند و دوباره به مکانی نزدیک خیمهها برمیگشتند تا اهل بیت (ع) یک آرامشی داشته باشند.
: جریان دیگری که روز عاشورا نقل شده در گودال قتلگاه است. وقتی که بدن آن حضرت آماج تیرها شده بود و دیگر توان حرکت نداشت عدهای دور ایشان را گرفتند و گروهی به طرف خیمهها حمله کردند در این لحظه امام فریاد زدند وای بر شما پیروان آل ابیسفیان، اگر دین ندارید و از معاد و جهان پس از مرگ نمیترسید در دنیای خودتان آزادمرد باشید و رجوعی به اصل و نسب خود کنید، زیرا شما عرب هستید.
«اعراب در دوره جاهلیت برای جنگهای خود یکسری قوانین داشتند» در عرف آنها پذیرفته شده بود تا مردی در جبهه مقابل زنده است آنها به سمت زن و بچه و حریم او نمیرفتند. در جریان عاشورا و زمانی که حضرت اباعبدالله بر زمین افتادند اشاره به این قضیه میکنند و در ادامه شمر خطاب به امام میگوید چه میگویی ای پسر فاطمه، امام میفرمایند: من با شما و شما با من جنگ دارید اما زنان و کودکان هیچ گناهی ندارند، طغیانگران خود را از تعرض به حرم من باز دار تا زمانی که من زنده هستم و شمر نیز این کار را انجام میدهد.
این مساله درسی برای مردان جامعه ماست که امام تا آخرین قطره خون اجازه ندادند دشمن نسبت به زن و بچه و حریم او کوچکترین تعرضی داشته باشند و سعی کردند آنها را از قرار گرفتن در معرض نامحرم حفظ کنند و این غیرت دینی و مردانگی حضرت با توجه به مسائل شریعت و حفظ ارزشهای اسلامی را نشان میدهد.
«برخی از تحلیلگران در ارتباط با به غارت رفتن پوششهای زنان و اسرا پس از حادثه عاشورا نظرات متفاوتی دارند» آنچه تحلیلگران اتفاق نظر دارند این است که اینگونه نبوده که سر و موهای آن بزرگواران پیدا باشد، زیرا در آن جامعه زن نیز حرمتی داشت که حتی شقیترین دشمنان نیز حق نداشتند به ساحت آنها جسارت کنند، به این خاطر زنان عرب چند پوشش داشتند که یکی مقنعه و لباسی که بدن را کامل میپوشاند و دیگری پوششی به نام عبایه بود که این چادرها برای زنان آزاده و اشراف بود و کنیزها عمدتا حق نداشتند آن را سر کنند، بنابراین دشمن در چنین حالتی زنان و دختران اهل بیت را نگه داشته بود یعنی عبایهها را از آنها گرفته بودند.
از آنجا که مساله حجاب و عفاف برای خاندان اهل بیت و فرزندان آنها بسیار مهم بوده این دختران و زنان حتی نمیخواستند اندامشان برای دیگران نمایان باشد و این بسیار درسآموز برای زنان و دختران مسلمان است.
زمانی که اسرا به دروازه کوفه رسیدند کوفیها نان و خرما میان آنها تقسیم کردند، اما حضرت زینب (س) آنها را گرفتند و به سوی کوفیان انداختند و فرمودند مگر شما نمیدانید صدقه برای ما خاندان عصمت و طهارت حرام است، اما همین زینب وقتی یکی از مردم کوفه عرضه داشت که آیا میتوانم کمکی برای شما بکنم؟ فرمود برو مقداری چادر و پارچه برای ما بیاور تا به این دختران بدهم تا خود را از معرض نامحرم بپوشانند و مرد کوفی این کار را کرد و حضرت نیز آنها را پذیرفت، زیرا حفظ حریم زن و یک ارزش بالاتر مطرح بود ولو اینکه آنها را به صورت صدقه هم به اهل بیت داده باشند.
در جریان سهل ساعدی مشاهده میکنیم که وقتی وی محضر امام سجاد (ع) میرسند امام از او میخواهد که مقداری پول به رییس نیزهدارها بده و بگو سرهای شهدا را از کاروان جدا کنند و جلوتر از کاروان و اسرا ببرند تا مردم متوجه سرهای بریده شهدا شوند و کمتر توجهشان به اسرا، زنان، دختران و کودکان اهل بیت بیفتد و او نیز پس از مذاکرات طولانی 400 دینار به نیزهداران میدهد و سرها را از کاروان جدا میکند.
«امام معصوم نمیخواهد زنان و دختران حتی در چنین شرایطی در معرض دید نامحرم قرار گیرند» در جریان مسجد اموی وقتی کاروان اسرا وارد این مسجد میشود یکسری مناظرات بین امام سجاد و حضرت زینب (س) با یزید صورت میگیرد که نکات بسیار جالب و قابل تاملی دارد. یکی از نکاتی که حضرت زینب در این مناظره بیان میکنند این است که خطاب به یزید میفرمایند ای پسر آزاد شده جدم رسول الله آیا این عدالت است که زنان و کنیزان تو در پس پردهها باشند، در حالی که دختران رسول اسلام را در میان بازارها بچرخانی و آنها را از شهری به شهر دیگر به اسیری ببرید؟
.
«مدرسه علمیه خدیجه کبری (س) سوسنگرد واحدپژوهش و فرهنگی – دفتر امام جمعه »