بسم رب الحسین  
تمام اعمال و رفتار انسان ها،چه فردی و جه اجتماعی،مشمول حکمی از احکام شرعی می باشد و تمام موضوعاتی که به گونه ای با رفتار آدمی ارتباط پیدا می کند،در فقه اسلامی دارای قانون و مقرراتی است.مناسبت های اسلامی و عزای معصومین(ع) نیز همچون سایر اعمال انسان دارای احکامی است که به آن پرداخته می شود.
موسیقی در عزاداری
پرسش: استفاده از آلات لهو و موسیقی در مراسم عزاداری چه حکمی دارد؟
پاسخ: اگر از آلاتی است که به لهو و حرام اختصاص دارد نواختن آن در هر حال جایز نیست ولی اگر از آلات مشترک باشد استفاده از آن در جهت مشروع اشکال ندارد.
پرسش: آیا زدن طبل و شیپور در تعزیه حضرت سیدالشهداء(ع) جایز است؟
پاسخ: اگر از آلات لهو و لعب نباشد و وهن بر مذهب هم نشود مانع ندارد.
پرسش:استفاده از آلات موسیقی مانند ارگ در مراسم عزاداری چه حکمی دارد؟
پاسخ: مناسب عزادری سالار شهیدان نیست و شایسته است مراسم عزاداری به همان صورت متعارفی که از قدیم متداول بوده برگزار شود.
تبریزی: استفاده ازآلات موسیقی در عزاداری حرام است.
صافی: جایز نیست.
بهجت: خالی از اشکال نیست.

منبع:ره توشه راهیان نور(ویژه محرم الحرام)،گروهی از پژوهشگران،ص193.

بسمه تعالي
اي آب فرات از كجا مي آيي ناصاف ولي چه با صفا مي آيي
خود را نرساندي به لب خشك حسين ديگر به چه رو به كربلا مي آيي
(آشنايي با زندگاني امام حسين ع بصورت اجمالي)
اوداراي نام زيبايي بنام حسين بود واز خانواده امام كه هم پدر وهم مادر بزرگوارشان جزء معصومين بودند لقب او سيد الشهدا وكنيه او ابو عبدالله بود سومين امام وپنجمين معصوم از افتخارات او بود ودر سوم ماه شريف شعبان يعني چهارم هجري در شهر رسول الله مدينه منوره بدنيا آمد. كه در هنگام تولد 1000 هزار ملك به همراه جبريل جهت تهنيت از آسمان بر پيامبر اكرم(ص) نازل شدند وتولد اين امام عزيز را تبريك گفتند .اولين كلام آقا امام حسين( ع) هنگام زبان باز كردن ذكر الله اكبر بود. سيد الشهدا در دوران كودكي خيلي از مريضان را به اذن خداوند شفا دادند كه به همين خاطر خيلي به دين مبين اسلام ايمان آوردند و با كودكان خيلي دوست صميمي بودند ايشان طي بيست وپنج مرتبه به همراه برادرشان آقا امام حسن مجتبي (عليه السلام ) با پاي پياده به مكه مكرمه مشرف شدند ودردوران حكومت پدرشان حضرت علي (عليه السلام ) در جنگهاي جمل ، صفين ، نهروان شركت داشتند.امام حسين ( عليه السلام) هميشه در مسجد جهت اقامه نماز جماعت زودتر حضور پيدا مي كردند و تاقبل از آمدن مردم به راز نياز وخواندن دعا مي پرداختند امام حسين موذني بنام حجاج بن مسروق وغلامي بنام اّسّلم داشتند امام حسين در طول عمرشان به كشورهاي ايران وعراق مسافرت داشتند امام حسين (ع) با دختر يزدجرد بنام شهر بانو ازدواج كردند كه ثمره ازدواج اين امام 4 پسر و3 دختر بود.(علي اكبر، علي اصغر، سجاد، عبدالله، سكينه ، رقيه ، صغري )حضرت امام حسين (ع ) زنان ديگري هم داشتند در زمام امامت اين امام شخصي پليدي بنام يزيد بن معاويه با امامت اين عزيز مخالف مي كردند كه دليل مخالفتش اين بود كه با يزيد بيعت نكرد و موجب شد يزيد با امام دشمني كند امام بزرگوار در شب يكشنبه 28 رجب سال 60 هجري از مدينه خارج ودر شب سوم ماه شعبان وارد مكه شدند اين امام روز هشتم ذي الحجه سال 60 به قصد رفت به عراق از مكه خارج شدند ودر روز دوم محرم سال 61 هجري به سرزمين نينوا كربلا رسيدن امام حسين (ع) اسبي بنام ذوالجناح داشتند كه حيوان نجيب ودوست داشتني بوداين امام در شب عاشورا براي ياران خود كه او را همراهي مي كردند سخناني فرمودند وفرمودند عزيزان فردا روز شهادت من واصحاب من است هركس دوست دارد ركاب من با دشمنانم بجنگد بماند وهركس دوست ندارد مي تواند اين جلسه را ترك نمايد بعد از سخنر اني امام فقط تعداد اندكي ماندن كه امام در روز عاشورا پيوسته ومدام برزبان مباركشان لا حول ولا قوه الا بالله زمزمه مي كردند امام حسين( ع ) اقامه نماز جماعت را در بحبوحه جنگ به صورت آشكار انجام دادند امام حسين در روز عاشورا هم فرزندان خود وتعداد 72 تن ازياران را در راه اسلام ازدست دادند وهم اصحاب وخانواده او را به اسارت بردند وقتي سر امام حسين توسط شمر لعين از قفا جدا شد وبالاي ني بردند وبدستور عبيدالله از شهر ها وروستاها عبور دادند تا به كاخ عبيدالله برساند در مسير راه سر بريده آقا امام حسين (ع) آيه 9سوره كهف را تلاوت مي كردند وواقعه عاشورا بيان مي نمودند وخداوند در سوره فجر در خصوص بندگان خالص وپاك كه همان امام حسين (ع) باشد چه زيبا معرفي مي كند . آيا ميدانيد اولين نوحه خوان امام حسين (ع )خداوند واولين سرزمين وآبي كه خداوند قداست بخشيد زمين كربلا وآب فرات بود به فرمايش حضرت امام صادق (عليه السلام) آسمان به مدت 40 روز در سوگ امام حسين گريه كرد و چهار هزار فرشته ژوليده وغبار آلود نزد قبر سيد الشهدا تا قيامت مي گريند .

*****************
سوالات مسابقه از متن مطالب ارائه شده
1- سيد الشهدا در روز عاشورا پيوسته ومدام چه ذكري بر زبا ن مبار كشان جاري بود؟
الف: لا حول ولا قوه الا بالله ب: لا اله الا الله ج: ولا حول ولا قوه الا بالله
2- به فرمايش امام صادق (ع) آسما ن چند روز در سوگ امام حسين گريه كرد؟
الف: 60 روز ب:30 روز ج:20 روز د:40 روز
3- دليل مخالفت يزبد با امام حسين(ع) كدام گزينه است؟
الف: رياست طلبي ب: ثروت زياد
ج: عدم بيعت با يزيد بن معاويه د : همه موارد
4-.اولين نوحه خوان امام حسين(ع) چه كسي بود؟
الف: جبر ئيل ب: جابر بن عبدالله انصاري
ج: خدا د: فرشتگان
5- فرزندان امام حسين(ع) چه تعدادی بودند؟
الف: 4 دختر 3 پسر ب: 4 پسر 4دختر
ج: 1پسر 2 دختر د : 4 پسر 3دختر
6- تعداد فرشتگان كه در سوگ امام حسين( ع) گريه كردند؟
الف: 3000 فرشته ب: 5000 فرشته ج: 4000 فرشته د: 2000 فرشته
7- تعداد ياران امام حسين(ع) كه در روز عاشورا به شهادت رسيدند؟
الف: 100نفر ب: 75 نفر ج: 72 نفر د: 82 نفر
8- اولين كلام امام حسين ( ع) هنگام زبان باز كردند؟
الف: لا اله الله ب: بسم الله الرحمن الرحيم
ج: الله اكبر د: اللهم صل علي محمد وآل محمد

« مدرسه علمیه حضرت خدیجه کبری(س)- سوسنگرد- واحدپژوهش باهمکاری واحدفرهنگی»

بسم رب الحسین

چرا قبر امام حسين ـ عليه السّلام ـ شش گوشه دارد؟

پرسش :

چرا قبر امام حسين ـ عليه السّلام ـ شش گوشه دارد؟

پاسخ :

 در ميان اقوال مورخان دربارة چگونگي دفن حضرت سيد الشهداء ـ عليه السّلام ـ و ياران باوفاي آن حضرت اندك تفاوتي، ديده مي‌شود؛ جهت روشن شدن موضوع به تشريح بعضي از آنها مي‌پردازيم:

الف. مرحوم مفيد پس از ذكر اسامي هفده نفر از شهيدان بني‌هاشم كه همگي از برادران و برادرزادگان و عموزادگان امام حسين ـ عليه السّلام ـ بودند، مي‌فرمايد: آنان پايين پاي آن حضرت در يك قبر (گودي بزرگ) دفن شدند و هيچ اثري از قبر آنان نيست و فقط زائران با اشاره به زمين در طرف پاي امام ـ عليه السّلام ـ آنان را زيارت مي‌كنند و علي بن الحسين ـ عليهم السّلام ـ (علي اكبر) از جملة آنان است، برخي گفته‌اند: محل دفن علي اكبر نسبت به قبر امام حسين ـ عليه السّلام ـ نزديك‌ترين محل است.[1]

ب. و نيز مي‌گويد: ‌پس از بازگشت عمر بن سعد از كربلا، جماعتي از بني‌اسد كه در غاضريه سكونت داشتند، آمده و بر پيكر امام حسين ـ عليه السّلام ـ و يارانش نماز گذاردند و آن حضرت را همان جايي كه الآن قبر اوست دفن كردند و علي ابن الحسين (علي اكبر) ـ عليه السّلام ـ را در پايين پاي پدر به خاك سپردند، سپس براي ديگر شهيدان از اهل بيت و اصحاب، حفيره‌اي كندند و همة آنان را در آن حفيره به صورت دسته جمعي دفن كردند و عباس بن علي ـ عليه السّلام ـ را در راه غاضريّه، در همان محلي كه به شهادت رسيد و اكنون قبر اوست به خاك سپردند.[2]

ج. در بعضي از روايات آمده است: امام سجاد ـ عليه السّلام ـ (با قدرت امامت و ولايت) به كربلا آمد و بني‌اسد را سرگردان يافت، چون كه ميان سرها و بدن‌ها جدايي افتاده بود و آنها راهي براي شناخت نداشتند، امام زين العابدين ـ عليه السّلام ـ از تصميم خود براي دفن شهيدان خبر داد، آن گاه به جانب جسم پدر رفت، با وي معانقه كرد و با صداي بلند گريست، سپس به سويي رفت و با كنار زدن مقداري كمي خاك قبري آماده ظاهر شد، به تنهايي پدر را در قبر گذاشت و فرمود: با من كسي هست كه مرا كمك كند و بعد از هموار كردن قبر، روي آن نوشت: «هذا قبر الحسين بن علي بن ابي طالب الّذي قتلوه عطشاناً غريباً»؛ اين قبر حسين بن علي بن ابي طالب است، آن حسيني كه او را با لب تشنه و غريبانه كشتند. پس از فراغت از دفن پدر به سراغ عمويش عباس ـ عليه السّلام ـ رفت و آن بزرگوار را نيز به تنهايي به خاك سپرد.سپس به بني‌اسد دستور داد تا دو حفره آماده كنند، در يكي از آنها بني‌هاشم و در ديگري ساير شهيدان را به خاك سپردند، نزديك‌ترين شهيدان به امام حسين ـ عليه السّلام ـ فرزندش علي اكبر ـ عليه السّلام ـ است؛ [3] امام صادق ـ عليه السّلام ـ در اينباره به عبدالله بن حمّاد بصري فرموده است: امام حسين ـ عليه السّلام ـ را غريبانه كشتند، بر او مي‌گريد كسي كه او را زيارت كند غمگين مي‌شود و كسي كه نمي‌تواند او را زيارت كند دلش مي‌سوزد براي كسي كه قبر پسرش را در پايين پايش مشاهده كند.[4] گر چه بعضي از مطالب در كيفيت به خاك سپاري امام حسين ـ عليه السّلام ـ و اين كه چه كسي امام حسين ـ عليه السّلام ـ را دفن كرده، در اين نقل‌ها متفاوت است، ولي از مجموع آنها يك نكته قابل استفاده است كه به عنوادن نتيجه ارائه مي‌گردد و آن اين كه: قبر علي اكبر ـ عليه السّلام ـ در پايين پاي امام حسين ـ عليه السّلام ـ قرار دارد.

نتيجه: بنابراين مي‌توان ادعا كرد كه ضريح كوچكي كه بر ضريح حضرت سيدالشهدا ـ عليه السّلام ـ متصل است و در طرف پايين پاي آن حضرت قرار دارد و از مجموع دو ضريح يك ضريح شش گوشه درست شده به احترام علي اكبر ـ عليه السّلام ـ و به نام آن حضرت است.

عبدالرّزاق حسني ضريح امام حسين ـ عليه السّلام ـ را چنين توصيف كرده است:

«ضريح امام حسين ـ عليه السّلام ـ عبارت است از: يك بلندي (صندوق مانند) چوبي كه به عاج زينت شده و روي آن دو مشبك[5] قرار دارد،‌ مشبك داخلي از فولاد گران قيمت و مشبك خارجي از نقرة‌ روشن سفيد است… به مشبك خارجي مشبك ديگري بدون اين كه مانعي بين آن دو باشد، متصل است و فقط از هر طرف به اندازة ‌يك متر كوتاه‌تر از مشبك خارجي متعلق به امام حسين ـ عليه السّلام ـ است و زير آن مشبّك قبر علي بن الحسين ـ عليهم السّلام ـ است كه همراه پدر در يك روز شهيد شده و در كنار پدر دفن گرديده است.[6]

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:

1. الارشاد، شيخ مفيد.

2. مقتل الحسين، عبدالرزاق موسوي مقدم.

3. موجز تاريخ البلدان العرافيه، عبدالرزاق حسني.

——————————————————————-

[1] . مفيد، الارشاد، سلسلة مؤلفات شيخ مفيد، دار المفيد للطباعة و النصر و التوزيع، ج11، صص 125 ـ 126، جزء 2.

[2] . مفيد، همان، ص 114؛ خليلي، ‌جعفر، موسوعة العتبات المقدسه قم-كربلا، بيروت، منشورات مؤسسه الاعلمي للمطبوعات، چاپ دوم، 1407 ق، ص 73، جزء8.

[3] . عبدالرزاق الموسوي، المقرم، مقتل الحسين ـ عليه السّلام ـ ، تهران، قسم الدراسات الاسلاميه، مؤسسه البعثة، ص320 ـ 321.

[4] . قمي، جعفر بن محمد، ابن قولويه، كامل الزيارات، مؤسسه نشر الفقاهه، چاپ اول، 1417 ق، صص 537 ـ 538، المقرم، همان، ص321.

[5] . هر چيز سوراخ، سوراخ پنجره مانند را مشبك ‌گويند.

[6] . خليلي، جعفر، موسوعة العتبات المقدسه، قسم كربلا، جزء 8، بيروت، منشورات مؤسسه الاعلمي للمطبوعات، ص 182، به نقل از حسني، عبدالرزاق، موجز تاريخ البلدان العراقيّه.

بسمه تعالی

چرا به امام حسين ـ عليه السّلام ـ ثار الله مي‌گويند و چه كسي اين لقب را به ايشان داده است؟

پرسش :

 چرا به امام حسين ـ عليه السّلام ـ ثار الله مي‌گويند و چه كسي اين لقب را به ايشان داده است؟

پاسخ :

 «ثار» در لغت هم به معني خون آمده است و هم به معني طلب و انتقام گرفتن از خون كسي كه به دست ديگران كشته شده است.[1]

«ثار الله» از دو واژه ثار و الله تشكيل يافته و يكي از القاب امام حسين ـ عليه السّلام ـ مي‌باشدكه در زيارت عاشورا با اين لقب آن حضرت را زيارت مي‌كنيم. ثارالله: يعني (طلب دمه الله) كسي كه طالب خون او خداست و انتقام از قاتلين او را خداوند خواهد گرفت.[2]

يكي ديگر از معاني آن يعني كسي كه در راه خدا كشته شود و خويشاوندان و خاندانش در اين راه كشته شود.

مرحوم مجلسي در شرح جمله الوتر الموتور چنين نوشته است: وتر الله اي الفرد المتفرد في الكمال من نوع البشر في عصره الشريف او المراد ثار الله اي الذي الله تعالي طالبُ دَمِه و الموتور قتيلُ له، قتيلُ فلم يدرك بدمهِ؛ يعني فردي كه در راه خدا به شهادت مي‌رسد با اين كيفيت از تمام بشر و در عصرش منحصراً اوست و يا مراد از آن همان ثار الله است كه به معني كسي است كه طالب خون او خداوند است، و موتور به معناي كشته شدن در راه خداوند و كشته‌ شده‌اي است كه خونش را انتقام نگرفته باشند، بلكه فقط خداوند است كه انتقام خونش را از قاتلين مي‌گيرد.[3]

و احتمال دارد معناي ثارالله چنين باشد، خوني كه صاحب آن خداوند است و ولي دم او خداوند است. چنان كه در بحث قتل عمد و غير آن از آن به اولياء دم تعبير مي‌آورند. در اينجا نيز ولي دم خون حسين و انصارش خداوند است. چون خون حسين در راه خدا و براي حفظ قرآن و تماميت اسلام ريخته شده و خالصاً و مخلصاًلله بوده است و در نهايت درجه اخلاص با تمام وجود براي خداوند بوده است. لذا اين خون و اين شهيدان خدائي هستند. بنابراين انتقام آن نيز بايد از طرف خداوند باشد‌، يا اينكه چون امام حسين ـ عليه السّلام ـ حجت خداوند بر زمين و ولي مطلق حق بود و مردم او را كشتند و زمين را از حجت حق خالي كردند بنابراين خداوند انتقام حجتش را از قاتلين او خواهد گرفت. امّا درباره اينكه اين لقب را چه كسي به امام حسين ـ عليه السّلام ـ داده است بايد عرض شود كه چون سند زيارت عاشورا قدسي است، يعني زيارت عاشورا كه زيارت امام حسين ـ عليه السّلام ـ است از طرف خداوند به ائمه رسيده است و‌ آنرا پيامبر اكرم از جبرئيل گرفته و جبرئيل آن را از خداوند ياد گرفته است و از طريق معصومين به ما آموخته‌اند تا آن حضرت را زيارت كنيم،[4] بر اين اساس اين لقب را خداوند به امام حسين ـ عليه السّلام ـ داده است و چه لقب زيبايي است.

——————————————————————————–

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:

1. منشور نينوا، مجيد حيدري.

2. حماسه سياسي تاريخي زيارت عاشورا، محمد رسول دريايي.

——————————————————————————–

[1] . عبدالسلام محمد هارون، مقابيس اللغه، ج1.

[2] . ابن المنظور، لسان العرب، ج4، واژه ثار.

[3] . مجلسي، محمدباقر، بحارالانوار، بيروت، موسسه الوفا، چاپ دوم، 1403، ج98، ص154.

[4] . ر.ك: قمي، عباس، مفاتيح الجنان، و سيد بن طاووس، اقبال، قم، مركز نشر تبليغات اسلامي، 1416، ج3، ص 55؛ و دريايي، محمدرسول، حماسه سياسي تاريخي زيارت عاشورا، تهران، انتشارات جعفري، 1371، ص12 ـ 13.

«باسمه تعالی»

آيا مورچه اي كه با حضرت سليمان سخن گفته از نوع همين مورچگان بوده است؟

مورچه يكي از قديمي‌ترين جانواران كره خاك است. 

الف ) آيا مورچه اي كه با حضرت سليمان سخن گفته از نوع همين مورچگان بوده است. ب) و نحوه كلام آن چگونه بوده؟ ج) و آيا آن مورچه نر بوده يا ماده؟
در جواب بخش الف بايد گفت: هيچ دليلي نداريم كه آن مورچه از نوع همين مورچگان بوده يا نبوده است. علاوه بر اين كه كار حضرت سليمان به عنوان كار فوق‌العاده و معجزه‌ مطرح بوده است، همچنين آشنايي با زبان پرندگان را خداوند به حضرت سليمان ياد داد، شايد هم بتوان گفت: آن مورچگان از همين نوع مورچگان بوده اند. چون اگر گفته شود مراد از مورچگان و پرندگاني كه حضرت سليمان با آن‌ها حرف‌زده اين مورچگان و پرندگان نبوده‌اند. بلكه، يك نسل پيش‌‌رفته‌اي بوده‌اند نبايد كارسليمان كار فوق‌العاده‌اي بوده باشد.كلماتي كه در قرآن به‌كاررفته است، به صورت مطلق و بدون قرينه و قيد مي باشند و بايد آن‌ها را بر معاني عرفيه و آن‌چه كه عرف مردم مي‌فهمند، حمل كرد.
بعضي از دانشمندان جانورشناس گفته‌اند: مورچه يكي از قديمي‌ترين جانواران كره خاك است و هر قدر عقب برويم باز مي بينيم كه مورچگان در دنيا وجود داشته‌اند.(1)
اما دربارة نحوه كلام مورچگان با حضرت سليمان: براي روشن شدن بحث بايد نطق را تعريف كرد و ديد نطق چيست؟ نطق عبارت است از هر صوتي كه دلالت به مقصود و مرادي بكند. بخاطر همين مي‌شود گفت: حيوانات هم براي خودشان نطق و اصواتي دارند كه به وسيله آن، آنچه در نهان دارند ديگران را آگاه مي‌سازنند. به همين خاطر به صداي مورچه از آن جايي كه براي حضرت سليمان ـ عليه‌السّلام ـ مفهوم بوده اطلاق قول شده، چون در قرآن فرموده است و «قالت نمله»
و از آية:«وقال يا ايها الناس علمنا منطق الطير»(2) استفاده مي‌شود، پرندگان و حيوانات هم نطق و تكلم دارند، كه حضرت سليمان ـ عليه‌السّلام ـ با عنايت خداوند مي‌توانست اصوات پرندگان را تشخيص بدهد و با آن‌ها سخن بگويد، آنچه مسلم است، وزان نطق حيوانات همسان نطق و تلكم انسان‌ها نمي‌باشد. بلكه، در علم زيست شناسي ثابت شده كه مورچگان براي خودشان صداهايي دارند و باهم ديگر حرف مي‌زنند، بعضي از علماء زيست شناس گفته‌اند: مورچگان علاوه بر اين كه با شاخك‌هاي خود با هم حرف مي‌زنند، وسيله‌اي ديگر هم دارند، زيرا وقتي كه لانة مورچه‌ها مورد حمله قرار مي‌گيرد يا واقعة غير منتظره‌اي روي مي‌دهد مورچگان چنان با سرعت از خطر با خبر مي‌شوند كه بايد قبول كرد اين اعلام خطر به وسيلة ديگري غير از تماس شاخكها به عمل آمده و شايد از امواج‌هاي كه هنوز ما نشناخته‌ايم استفاده مي‌كنند.(3)
پس مورچه‌ها صداهايي براي خودشان دارند كه دلالت بر مقصودشان مي‌كند و نطق آنها وزان خاص خود را دارد. امّا، سيستم شنوايي ما طوري است كه قدرت شنيدن آن‌ها را ندارد. اما كسي كه خداوند آن قدرت را به او عنايت كرده مثل سليمان و ائمه ـ عليهم‌السّلام ـ مي‌توانند آن صداها را بشنوند و تشخيص بدهند.
اما درباره جنسيت مورچه بايد گفت: بعضي از مفسرين اين احتمال را داده‌اند مورچه‌اي كه بقيه مورچه‌ها را مورد خطاب قرار مي‌دهد و مي‌گويد به داخل خانه‌هايتان برويد ماده بوده زيرا در اين آيه آمده است: قالت نمله(4) كه فعل به صورت مونث است كه دلالت بر ماده بودن مورچه مي‌كند. بعضي از مفسرين هم گفته‌اند: اين تا در فعل قالت تاء تانيث لفظي است و اين تاء دليل بر مونث بودن حقيقي نمي‌كند و اين كه فعل مونث آمده از باب رعايت مونث لفظي و مجازي است؛ چون ممكن است نمله مونث مجازي باشد و بخاطر رعايت مطابقت لفظ كلمه «نمله» فعل قالت هم مونث آمده باشد.(5) پس اين مونث بودن مورچه درحدّ احتمال است البتّه دانستن اين كه اين مورچه نر بوده يا ماده در آنچه كه هدف قرآن و اين سوره است تاثيري ندارد.(6) آنچه مهم است اين است كه ما بدانيم حضرت سليمان با زبان مورچگان و پرندگان آشنا بوده، باد ، جن و غيره در تسخير او بوده اند… و همه انسان ها آمادگي دارند دربخش از جهان هستي تسخير كنند و از اين قبيل مطالب مهم كه مورد نظر و آن شريف است. از اين كه جنس مورچه ي زمان حضرت سليمان نر بوده يا ماده، چنان مهم نيست.

======================================
پي نوشت ها:
(1) - موريس مترلينگ، زندگي مورچگان، ذبيح الله منصوري، بيجا، كانون معرفت، ص14 .
(2)- نمل/16.
(3)- موريس مترلينگ، زندگي مورچگان، مترجم ذبيح الله منصوري، بيجا، كانون معرفت، ص 69.
(4)- نمل/17.
(5)- مجلسي، محمد باقر، بحارالانوار، بيروت، 1403 ق، ج14، ص96 .
(6)- مكارم شيرازي، ناصر، تفسير نمونه، ج 15، ص 423..

«مدرسه علمیه حضرت خدیجه کبری(س) - سوسنگرد-واحدپژوهش»

باسمه تعالی

باسلام خدمت بازدیدکنندگان گرامی،عزیزانی که مایل به پاسخ گویی به مسابقه ی«عیدتاعید»می باشندلطفافقط شماره ی سوال وگزینه ی موردنظررابه شماره تلفن09367301804پیامک فرمایند.