خمس رابطه انسان را با پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و اهل بیت معصومش علیهم السلام از طریق رسیدگى به سادات محروم تنظیم و تصحیح و تقویت مى‏كند.

پرداخت خمس نشانه ایمان و اعتقاد واقعى است و سبب مى‏شود كه انسان در خود احساس كند حامى اهل بیت و مراجع تقلید و حوزه‏هاى علمیّه و تبلیغات صحیح دینى است و این احساس همواره او را هوادار جبهه حق و مخالف جبهه‏هاى باطل و وسوسه‏هاى آنان قرار مى‏دهد.

البته خمس از عبادات است و باید با قصد قربت پرداخت گردد و هرگونه ریاكارى و ناخالصى در انجام این فریضه اختلال به وجود مى‏آورد.

خمس رابطه انسان را با پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و اهل بیت معصومش علیهم السلام از طریق رسیدگى به سادات محروم تنظیم و تصحیح و تقویت مى‏كند.

در این مقاله به دو سوال در مورد خمس می پردازیم که مراجع عظام به آنها پاسخ گفته اند:

حضرت آیة الله العظمی خامنه‌ای(مد ظله العالی):

در فرض سۆال، مبلغی که از حقوق شما و سود حاصله آن در صندوق ذخیره می‌شود سر سال خمسی خمس دارد، ولی مبلغی که از طرف دولت واریز می‌شود، اگر در مقابل کار نباشد خمس ندارد ولی سود حاصله از آن نیز سر سال خمسی مشمول خمس مى‌گردد.

حضرت آیة الله العظمی سیستانی(مد ظله العالی):

آنچه از حساب برداشت مى‌شود سر سال خمسی، خمس دارد و آنچه دولت مى‌‌دهد و همچنین سود پرداختى هر وقت تحویل گرفتید تا سرسال بعد خمس دارد.

حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی(مد ظله العالی):

در فرض سۆال، چنانچه بعد از دسترسی به آن تا پایان سال خمسی باقی بماند، مشمول خمس است.

حضرت آیة الله العظمی صافی گلپایگانی(مد ظله العالی):

چنانچه قبل از بازنشستگی امکان برداشت از مبلغ مذکور نبوده است، مبلغ مذکور جزو درآمد سال وصول است که چنانچه تا سال خمسی مصرف نشود تخمیس آن لازم است.

حضرت آیة الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):

در فرض سۆال به آن خمس تعلق می‌گیرد.

درباره این که آیا به هبه که همان هدیه و بخشش است، خمس تعلق می گیرد یا نه نظراتی بین فقها وجود دارد که به صورت کلی می توان آن ها را در اقوال زیر خلاصه کرد:

1. خمس ندارد. (آیات عظام امام خمینی(ره)، خامنه ای، نوری همدانی)

2. چنانچه از مخارج سالش زیاد بیاید یعنی تا سر سال خمسی زیاد بیاید، باید خمس آن را بدهد. (آیات عظام صافى، سیستانى) (زنجانى: چنانچه از مخارج سالش زیاد بیاید اگر مالى که به دست آورده ارزشمند باشد لازم است خمس آن را بدهد، بلکه بنا بر احتیاط اگر مال ارزشمندى هم نباشد خمس آن را بدهد)

3. چنانچه تا سر سال خمسی زیاد بیاید بنا بر احتیاط واجب باید خمس آن را بدهد. ( آیات عظام بهجت (ره)، فاضل لنکرانی(ره)، مکارم شیرازی)

نکته: اگر به آن مال هدیه ای قبلا خمس تعلق گرفته بود تقریبا همه فقها پرداخت خمس را بر گیرنده هدیه واجب می دانند. (در بین فقهای معاصر تنها آیات عظام سیستانی و تبریزی، پرداخت خمس را بر عهده بخشنده و بر او واجب می دانند. )