چکیده تحقیقات پایانی با موضوعات متنوع
موضوع : خمس و حکومت اسلامی
محقق : زینب موسوی نسب
استاد راهنما : سرکار خانم ملایی
تحقیق حاضر طی چهار بخش شامل چند گفتار و مبحث می باشد. بعد از بیان کلیات و معرفی تحقیق
در فصل اول به بررسی مفهوم خمس هم از لحاظ لغوی و اصطلاحی و هم چنین تعریف خمس در
کتب مختلف و از نظر فقها را مطرح می سازد.
در فصل دوم به بررسی جایگاه خمس در قرآن و تفسیر آیه خمس می پردازد و هم چنین به بررسی
روابط چهارگانه خمس که ابتدا رابطه خمس با انفاق که آیه 261 سوره بقره است می پردازد و
سپس رابطه خمس با انفال که با تفسیر آیه 1 سوره انفال است می پردازد و هم چنین رابطه خمس
با فیء که با تفسیر آیه 6 سوره حشر است و به بررسی مصارف ششگانه فیء پرداخته و هم چنین
به بررسی رابطه خمس با احسان که با تفسیر آیه90 سوره نحل می پردازد.
در این فصل به بررسی خمس در روایات اهل شیعه و سنت می پردازد که ابتدا روایات اهل سنت را
موردبررسی قرار می دهد و سپس به بررسی روایات اهل شیعه می پردازد و دیدگاه اهل شیعه در
مورد خمس را مورد بررسی قرار می دهد و هم چنین به اختلافات اهل سنت و شیعه در مورد خمس
را مورد بررسی قرار می دهد و هم چنین به اختلافات اهل سنت و شیعه در باب خمس را مورد
تحلیل و بررسی قرار می دهد.
در فصل سوم به بررسی جایگاه خمس در اسلام می پردازد که ابتدا خمس در زمان پیامبر و سیاست
مالی پیامبر را مورد بررسی قرار می دهد و سپس خمس در عهد خلفای سه گانه یعنی خمس در
زمان عثمان مورد بررسی واقع می شود و سپس خمس در زمان ابوبکر و هم چنین خمس در زمان
عمر و چگونگی مصرف خمس در زمان آنها بوده است مورد بررسی واقع می شود.
در این فصل خمس در زمان امام علی علیه السلام مورد بررسی واقع می شود که امام علی علیه
السلام چگونه خمس را مصرف می کردند و هم چنین به بررسی مشمولین خمس و شرایط
مستحقان خمس پرداخته شده و در این فصل به بررسی تقسیم خمس و اینکه به چند قسمت
تقسیم می شود را مطرح می سازد.
در بخش دوم ابتدا به بررسی موارد وجوب خمس که در واقع هفت مورد هستند و هم چنین به
تعريف هریک از این موارد و به تعیین حد نصاب هریک از این موارد پرداخته شده و علت وجوب
پرداخت هرکدام مورد بررسی واقع شده.
در فصل دوم به بررسی نحوه محاسبه خمس که ابتدا مفاهیم مانند خمس - حساب سال خمس
دستگردان ،مصالحه و غیره را تبیین و توضیح می کند و سپس به کیفیت حسابرسی سال خمس و
هم چنین روش عملی حسابرسی سال خمسی می پردازد و بعد از آن روش محاسبه خمس را طبق
فتوای امام خمینی (رحمه الله علیه) را مطرح می سازد.
در فصل بعد ولی خمس و مصرف خمس را مورد بررسی قرار می دهد که ابتدا ولی خمس در زمان
پیامبر می پردازد و سپس به بررسی اقوال و اشکالات آنها می پردازد. و بعد از آن دیدگاههای مقام
معظم رهبری و هم چنین مصرف خمس و حکم حکومتی را تحلیل می کند و به بررسی حوزه های
علمیه و مصرف خمس و هم چنین مصرف خمس و استقلال حوزه های می پردازد. در فصل بعد به
بررسی استفتاءات خمس که شامل خمس بازنشستگی - خمس خانواده شهید - خمس
موبایل،خمس کتاب،رایانه،جایزه و غیره می پردازد و این استفتاءات از محضرآیات عظام همچون آیت
الله سیستانی - مکارم شیرازی- خامنه ای نوری- صافی- وحید- بهجت و غیره می باشد که فتوا و
نظر هریک از این آیات عظام را مطرح می سازد.
در بخش سوم به بررسی آثار و پیامدهای خمس در حکومت اسلامی که در فصل اول فلسفه خمس
و علت وجوب آن مورد بررسی واقع شده و سپس به پیامدهای دادن خمس را که در چند مورد آمده
است با بیان روایت آن را مورد بررسی قرار می دهد.
ودر فصل بعد پیامدهای ندادن خمس که ندادن خمس چه عواقبی را در پی دارد مورد بررسی قرار
می دهد.
سلام واقعا خوب بود.